Giannetto Muzzi
Giannetto
Muzzi (1915-2004) l é stè una bèla figûra ed bulgnaiṡ stièt,
con un dialàtt spetacolåuṡ e tgnó d acât pròpi bän. Gianétto l êra acsé, una
parsåṅna ch’l à sänper lavurè dûr (al fèva al tripèr) e canpè savànd che
incôsa canbia e che un dé anc al sô mumänt al srêv arivè, mo sänza preocupères
tròp e sänza córrer drî al månnd e a tótti äl såu matîri. E acsé l andèva d lóng
col såu tradiziån, a magnèr, sunèr e dscårrer come una vôlta, con la sô
urchèstra d amîg e cal dialàtt pén ed són che incû inción fà pió, gnanc quî ch’i
dscårren bän al bulgnaiṡ. Int la sô vétta lónga l à fât dimónndi quî, anc
ón mudêren magâra: dal 2002 al vgné a dscårrer al Cåurs ed Bulgnaiṡ e
tótt chi ragâz ch’i êren lé a ascultèrel i i ciuchénn äl man pr una móccia ed
tänp, savànd che lé in vatta al pèlc ai êra un quelcdón ch’al i avêva pròpi
mustrè quèl ed straurdinèri, e che incû an i é pió. Sicómm che nuèter dal Sît
Bulgnaiṡ ai êren stra i sû amîg, avän vló dedichèri sta pâgina, con l
ajût di arcôrd ed Bertéin ed Sèra, Fàusto Carpàn e Gigén Lîvra, ch’a vdî sîg in
sta fotografî (la sîra dal dé di 15 d utåbber dal 2002)
-
Giannetto Muzzi (1915-2004) è
stato una bella figura di bolognese purosangue, con un dialetto meraviglioso e
conservativo. Giannetto era così, una persona che ha sempre lavorato sodo
(faceva il trippaio) e vissuto sapendo che tutto cambia e che un giorno sarebbe
arrivato anche il suo momento, ma senza preoccuparsi troppo e senza correre
dietro alle mode e alle novità. E così continuava le sue tradizioni, mangiava, suonava e parlava
come una volta, con la sua orchestra di amici e quel
dialetto pieno di suoni che oggi nessuno produce più, neanche chi parla bene il
bolognese. Nella sua lunga vita ha fatto molte cose, una volta anche una
piuttosto moderna: nel 2002 venne a parlare al Corso di Bolognese e tutti i
ragazzi presenti in sala lo applaudirono lungamente, sapendo che chi stava
sul palco gli aveva mostrato qualcosa di straordinario, che oggi non c’è più.
Siccome noi del Sito Bolognese eravamo tra i suoi amici, abbiamo voluto dedicargli
questa pagina, avvalendoci del ricordo di Roberto Serra, Fausto Carpani e Luigi
Lepri, che vedete accanto a lui in questa foto (la sera del 15 ottobre 2002).
Intarvéssta in "Té e al
Tûb" - Intervista su Youtube a
Giannetto
Muzzi
Arvàddres, Gianétto
Chèro
Gianétto,
stamatéṅna
la m à telefonè la Marta, tô fiôla. Apanna ch’ai ò sintó la sô våuṡ ai ò
capé. L’ûltma volta ch’a s sän vésst t êr bèle int un lèt, t savêv benéssum d
èser quèṡi ala fén dal tô viâż, mo t êr alîgher. Avän ridó insàmm,
cla matéṅna, in cunpagnî ed Gigén e Sisén. Avän anc scultè la “nòstra mûṡica”,
sunè da chi drèg ch’i s ciamèven Bêrto ranòc’, Pariṡén, Bièṡi.
Såuratótt avän sintó, e la srêv stè l’ûltma vôlta, al tô dialàtt, un’ètra mûṡica
pr äl nòstri uràcc’. Con la tô chitâra Mozèni t an î mâi stè un fenòmen, come mé
dal rèst, mo l êra bèl l istàss stèret a ascultèr. T at lighèv al didån la panna
d òs, cum i fèven i chitarèr d na vôlta, t fèr un’acurdadûra un tant al chíllo
tirànd int äl cavécc’ ed laggn e pò, alé, al månnd l êra al nòster. Quanti vôlt
arèt cantè “Cosa mangiò la sposa” e “Al fiacaréssta”? Un sinifîli... e l’êra
sänper una fèsta. Dmatéṅna a vgnarò a vàddret par l’ûltma vôlta. A t dirò
ed salutèrum Quínto, Guido Faṡôl, Spartaco Liparén, Pariṡén, Bêrto
ranòc’, Bièṡi e tótt chi èter malanón.
Bån viâż,
Gianétto.
Fàusto
Da: Al Pånt dla Biånnda N° 26,
10.04.2004
Ricordo di Giannetto Muzzi
A cgnusé Gianétto Mózz int al
‘70
al’Universitè. Brîṡa al’Alma Mâter mo dóvv as tulèva la làurea pr inparèr
a stèr al månnd: l’ustarî. Al fó int la mî ustarî, int la Saccia, ch’a vésst
Gianétto par la prémma vôlta. L arivé insàmm a socuànt sunadûr fenomenèl cómm al
gran mandulinéssta Sisén e
Żugliàn, un mèg dla fiṡarmònica. I
sunèven cla mûṡica nustrèna ch’la t fà divartîr e vgnîr al magån. Ziṡarén,
l òst, al stèva a ascultèr al marciån
“Pietro
ritorna”
coi luzlón ai ûc’, anca mé andèva in un quatrén e, bèle da cla prémma vôlta,
Gianétto l um culpé sóbbit pr un èter quèl: al sô dialàtt. L avèva un môd ed
dscårrer con däl frèṡ e di môd ed dîr cum an i êra ormâi pió môd ed
sénter da inción. E, par żónta, una prunónzia däli A e däli O ch’la m
fèva vgnîr in mänt qualla ed mî nôna nèda int al 1878. Siché dånca, quall l êra
un dialàtt dl otzänt adruvè pròpi da pûc bulgnîṡ. Cla prémma vôlta,
al’ustarî, a m piazé ataiṡ a ló e, stra una sunè e cl’ètra, a zarché ed
fèrel bacajèr pió ch’a psèva pr al ṡguazén brîṡa såul däl sunè mo
anc ed cal parfèt dialàtt bulgnaiṡ. Acsé ai salté fòra anc al rèst, la
vétta, l amstîr ed tripèr, äli aventûr, al gósst ed stèr insàmm ala ptrugnèna,
al carâter ed ṡburdlån e da galantòmen ch’as pôl catèr tant spass int al
pòpol bulgnaiṡ. La mî ustarî, tgnand drî ala môda, la dvinté traturî e i
pûc sunadûr avanzè i andénn a sunèr da un’ètra banda. A turné a vàdder Gianétto
int una serèta ed mûṡica e dialàtt e a turné a fustighèrel par fèrel
dscårrer. Pò, par furtóṅna, ed cal sô bèl dialàtt ormâi sparé, i s n
adénn anc i dû żûven studiûṡ che pió ed tótt i én drî a lavurèr
parché la nòstra längua la n véggna brîṡa dscanzlè dal tótt: Dagnêl
Vitèli e Bertéin d Sèra.
Da alåura inànz, ai fó un bèl
vaniżén d apuntamént a cà da ló, ch’a n dscurdarò mâi. Gianétto al
bacajèva trancuéll, ala sô manîra, e al parèva ch’al cuntéss däl fôl a di anvûd
un pô rånpasunâi. Al dscurèva ed méll fât dla sô vétta, spass straurdinèri. Al
registradåur al fèva al sô dvair ciuciànd cäl parôl, e mé a ascultèva incantè
par sénter e vàdder turnèr lé dnanz, in cla stanzia, un månnd ch’al n i êra pió.
L êra al månnd di mî e di nûn, fât ed fadîg e patimént, algrî e amizézzia
sinzêra, felîzi tuglièn ed biasanòt e durmidéṅni cûrti cûrti pr èser
sänper puntuèl int al lavurîr. E fât ed cal dialàtt genuén e spezièl che mé a
stèva da sénter cme una rumanża, con cäl frèṡ e cäl parôl cme prêd
preziåuṡi drî a scunparîr, che anc nuèter apasiunè avèven lasè pêrder,
inframżè anca nó in cal dscårrer ala môda ch’al pretànnd ed fèr dvintèr i
ignurànt tótt prezîṡ, in môd tèl ch'i n s adâghen brîṡa d èsr
ignurànt. Gianétto nå. Ló al mantgnèva intât al sô bèl dialàtt, sänza tant
chiaramente, al limite o attimini. Ló l êra sinzêr e genuén brîṡa
såul int al dscårrer mo int l ânum, int al môd ed cundûṡer la vétta e ed
vlair bän ala famajja e ai amîg. Am piaṡrêv d avair äl parôl pr
arcurdèrel cum và ma am pèr che inciónna la séppa adâta cum a vrêv mé. Alåura a
finirò såul digànd che a n dscurdarò mâi un bulgnaiṡ stièt: Gianétto
Mózz, tripèr e chitarèr ptrugnàn.
Gigén
Arcôrd ed
Gianétto Mózz
Am é avanzè in amänt una frèṡ ch’al gé in st mänter ch’a dscurêven, una
matéṅna ch’a l êra andè a catèr: “A n avêven gnínta, mo a s divartêven da
mât!”. E Gianétto l êra pròpi acsé: un chèp d ôvra ed sinzeritè, ed senplizitè,
ch’l avêva inparè ed stèr al månnd int äl strè d na Bulåggna ch’la vivêva anc,
int äl såu parôl.
A l cgnusé una vôlta che Fàusto Carpàn l um purté da ló a
sénter al sô dialàtt: apanna ch’al vêrs la båcca... avanzé a båcca avêrta anca
mé. Al dscurêva int na manîra spetaculåuṡa, con di són mâi sintó, con cl’
“a” e cäl parôl antîghi ch’äl sfrunblèven indrî int al tänp däl zintunèra d ân.
E in pió, mâi ch’l um géss una parôla in itagliàn!
A taché a afeziunèrum a cal sô surîṡ, ala sô manîra
stièta e alîgra ed tôr la vétta, e pió che con un nôn, am êra d avîṡ d
avair a fèr con un amîg: a turné spassi vôlt a catèrel, par ciacarèr, par
purtèrl a teâter al cumêdi in dialàtt o a fèr l òspit al Cåurs ed Bulgnaiṡ,
o par fèrum insgnèr ed sunèr la chitâra bulgnaiṡa. E ló, con la sô
mudèstia e col côr in man, sänper a preparèr socuànt cuvlén da regalèrum: däl
casàtt registrè quand i sunèven al fèst o int äli ustarî, al lîber só la
Filúzzi...
Mo al regâl pió bèl am le fèva d’in man in man ch’andèven
inànz a dscårrer, e as m avrêva un månnd ch’l um dvintèva sänper pió famiglièr.
Äl Lâm, al Pradèl, Santa Cråuṡ, con äl såu ustarî, äl fundè int al Canèl
ed Raggn, äl bâl di fachén... E con chi parsunâg’ che ormâi l um parêva ed
cgnóssri anc a mé: Tugnén la Râspa, Bêrto Ranòc’, Pgnâta, Galéṅna, Malòs,
Grupiån al lutadåur dla lòta grêco-rumèna... Un ruglàtt ed żänt che int
äl partîd cuntè da Gianétto i um sfrucèven int un fulàtt d emoziån, e ch’i m
fèven vgnîr só al magån. Parché ed ste månnd, par mé, ragazèl ed ventsèt ân, ai
êra avanzè såul cäl parôl: e anc adès a m sént un privilegè, quand a ṡgirånndel
pr äl Lâm, pr al Pradèl, stramèż a chi ragâz dla mî etè ch’i stan a
Bulåggna, mo s’i stéssen foravî int un’ètra zitè la srêv cunpâgna.
Parché lé, drî da chi óss, in mèż a chi mûr, in vatta
a cäl strè, ai stèva Gianétto. E sîg ai stèva anc Tugnén la Râspa, Bêrto Ranòc’
e tótt chi èter. Tótta cla żänt brîṡa famûṡ, mo ch’i an
respirè Bulåggna, es i l an fâta dvintèr la nòstra Bulgnâza.
Grâzie Gianétto.
Bertéin
Ala prémma pâgina
Và só