Cuncûrs - Concorsi


In sta pâgina ai é äli ôver premiè in socuànt cuncûrs dialetèl. Par partezipèr ali ediziån ch’ai srà in futûr, guardè bän ala pâgina di Apuntamént! - In questa pagina troverete le opere premiate da vari concorsi dialettali. Per partecipare alle prossime edizioni, consultate la pagina degli Appuntamenti!


Settembre 2014 - Premio nazionale di poesia in dialetto "Vie della memoria - Vittorio Monaco". Il nostro Renzo Fantoni ha vinto il primo premio! Nella motivazione, oltre all'apprezzamento del contenuto, c'era un apprezzamento per l'uso dei segni diacritici nella grafia. Ecco dunque la poesia vincitrice.

L êra

ed/di Renzo Fantoni


L êra al féssti bianc dla siräṅna
che dé par dé al stianchèva sänza pietè.
Sänza ed lî cum aréggna fât, nuèter,
a savair quand e dóvv, se l’ânma
la n sént e la n vadd pió?

L’êra la nòstra curagiåuṡa tûta bló
ch’la s tgnêva sänper drî.
A chi cunfidèr, èter che a lî,
i dulûr e la vójja ed scapèr vî
quand al côrp al sufréss?

L êra al vaird scûr dla mâchina
uténsil ch’l’eṡeguêva fedêl.
Parché maravières se pò con lî
t avêv da pategèr i ténp e al rîtmo,
par fôrza o par amåur?

L êra al żâl che, spavèld,
al cmandèva par cånt dal padrån.
Adèsa a ridî, vuèter,
se padråṅna l’êra la pòra
quand an i êra inciónna proteziån?

L êra al naigher dal fêl t avêv da mandèr żå,
amèr cme al sèl dal sudåur.
Capîv al biṡåggn ed guardères d atåuren
in zairca d un guèrd amîg,
cånpliz e segrêt?

L êra al råss dal côr che qué, spass,
et dscruvêv int äl sòst pr al magnèr.
Cuss aréggna fât sänza ed ló, e èter
insàmm, e cusa faraggna par conservèr
tótt quall ch’avän inparè?


Concorso di scrittura dialettale “L’Ucarîna d Ôr” anno 2011 – a cura del Comune di Budrio

Premiazione Sabato 10 settembre 2011 Budrio – Auditorium di Via Saffi

Autori ed opere premiati:

Sezione Poesia

Premio a  Teresa Grandi per la poesia “Ténnder côr ed prêda” - Motivazione: Ha costruito una lunga poesia, quasi un  poemetto, con notevole padronanza del lessico dialettale. Il componimento  diventa occasione per citare, in modo documentato e con vena ironica, una ricca galleria di personaggi della storia bolognese e italiana.

Al >igànt al se d§dé col mèl la panza, 
l avêva armi§dè tótta la nòt:
int la zitè ai êra un’emergiänza
da vénzar con un èter quarantòt;
 

Sant’Åursla, San Caméll e Gużadén
i arivénn in cråu§ råssa da Måntsvîr,
con Pizèrdi e Malpighi purtantén
i s tirénn drî Ronchèti pr infarmîr.
 

mo una rivôlta sänza stiuptarî,
una rivoluziån pacéffica e gegnèl,
un lavurîr alîgher in cunpagnî
da scrîver int la stòria comunèl.
 

Rizôl e Murri i pruvèven la presiån
e l’Andrécca la i dmandé una medgé\na,
mo par rimêdi i i dénn bróssca e savån,
una mastèla d sôda, Flit  e créolé\na.
 

Al strulghé alåura, par la sô Bulåggna,
con socuànt personâg’ ed tgnîr cunséi          
e dèr al cåulp ed grâzia a cla vargåggna 
(anc se dimónndi sît i n êren brî§a méi).
 

San Ptròni con adòs na caparlâza
ch’ l’êra stè d sô pèder militèr,
al dé strâz e bató int la sô piâza
pò al s divarté cme un cìnno a patinèr.
 

Tótt is dénn da fèr da brèv artéssta
e incôsa al vgné pò bän documentè
da un biasanòt ch’al fèva al giurnaléssta
col telefonén tgnó sänper inpiè.
 

Pèpa Gregòri al dé vî i sû lunèri
e al s pre§enté in grinbèl a rigadén
par trèr só i strâz da mói e pr ar§intèri
lé int la funtèna såtta ai spisajén.
 

La Madòna d San Lócca la Sô <änt   
la véns a bandîr col Sô Banbén,
bèrba, capèl, infagutè e cuntänt
pèder Marella ai fèva da ciarghén.
 

Rà Änz da una stanzia èlta
al guardèva dala fnèstra frèda:
i sû pinsîr i êr(e)n avanzè a Fossèlta
suplé con la sô crå@na e la sô spèda.
 

L apuntamänt l êra in Muntagnôla
dóvv a difànnder cl’ôvra stranpalè
Ugo Bassi al stèva ala guardiôla 
con cal ragâz dala spójja strazè,
 

Da fòra San Vidèl a Santa Viôla
ognón tiré dånca al sô bruzén
spazànd al róssc int la ruscarôla
lasànd indrî gnanc un brustulén.
 

insàmm a De Rolandis e Zamboni
anc qui däl Lâm i fénn la sentinèla
e con l’Irma Bandiera e dån Minzoni
i êren turnè <uvnén e in saltabèla:

Minghetti e Cavour i fénn såurintànndänza
e Vitòri Emanuél a i tgnêva drî,
mo a fèr gnìnta l avêva méss só panza
e al fèva un pâs avanti e dû indrî.
 

bèla żänt ch’la dé i sû ân pr un ideèl
d giustézzia, pè§, libartè, amåur,
ognón vinzé al bän §nidànd al mèl
e ridänt al svintlèva al triculåur.

Galvàn l inpié lanpión, lómm e fanèl, 
al se <dariné d adòs pållver e pulé\na, 
al sré al lîber par lè<er al giurnèl
e a Vôlta al scrivé una cartulé\na:
 

Garibèldi l arivé ed gran carîra
in gròpa al sô cavâl un pô vciarlàtt,
al dé i urden con môd e con manîra
a chi sô méll cunpâgn dal bèl dialàtt.

“Chèro Sandro, ormâi al n é pió prèst
par métt(e)r äl mâchin a eletrizitè,
pr antèr l’âria, l’âcua e tótt al rèst
da ste fumèna naigra e inpuzlintè”,
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

con Righi i strulghénn un machinèri   
ch’l aspirèva la pózza col fracâs

che Marconi mu in môd straurdinèri    

in cl’ariare\na ch’vgnêva <å dal Sâs.
 

Cùccoli, Fasulén e Sganapén
i dlî<énn segnèl e fitón däl strè,
Balanzån al paré só i buratén
tgnandla lónga con äl såu tirè.
 

Fónso Rubiàn e i sû muradurén
i ajusténn i mûr col prêd e la cazôla:
capèl in tèsta fât con al Carlén
pigànd i fói d giurnèl sänza la côla
 

Tótt instizé parché i al fèven lavurèr
l arivé in biziclatta anc San Grugnån
con al cånpit ed sêglier e invarni§èr
casunétt, canpèn dal vaider, ògni bidån,
 

Äl pôrt avanzè só dai ténp antîg
äli êren da pôc tänp stè arsanè,
mo Fioravanti al ciamé sucuànt amîg 
e quèlc manvèl par dèri un’arpasè;
 

acsé piâz, vièl, strè e stradlén
i avénn i sû cantón bän culurè:
marån, mlaranza, vaird, <âl e zelestén
par la côltà dal róssc diferenziè.
 

Zamboni, ch’ l êra inpgné in Muntagnôla,
al truvé par la sô pôrta såul Chicån
ch’l arivé al dé dåpp con na cariôla
pé@na d §gadézza invêzi che d sabiån;
 

Verdi e Respighi con na granadlâza
i bruntlèven: “Pîz che l aldamèra drî da cà
i an ardótt sta antîga e bèla piâza…
lasès dånca spazèr e fèv pió in là”.
 

San Vidèl, arvujè ala zénta la stanèla,
l armi§dèva int un calzaider la zdare\na,

San Stêven, arapè só par la schèla
a i fèva un bâgnén in netoré@na;
 

Al Cresénzi, Aldén, la Bâsi, la Siràn,
Aldrovandi, Pacinotti, Guinizèl,
Carducci, Pascoli e i salesiàn
i §lunghénn, a mésster e ogni bidèl,
 

San Dunè e San Flî§ i êr(e)n i faturén
par §lunghèr âcua, diluänt e alsî,
§gurèr chi scarabùcc’ con al bruschén
e scanzlèr séggn, §brudâi e spurcarî.
 

pr i studént scarabución di mûr
däl scôl, universitè, istitût e refetòri
äl granè con al mandghén ed clûr
par <arlér pr al drétt e sänza stòri.
 

Mazzini dåpp la sô e Mascarèla
al pinsé a Castión, Lâm e Galîra,
qualla d Saragôza, la pió bèla,
la la tiré a lósstèr la Sanpîra.
 

San Michêl as mité äli èli “supersônic”
e con sîg un sparvêrs d spazacamén
al §granadlé vî anténn e “parabôlic”
lasànden ónna par tótti a San Luchén.
 

Ala regé\na Margarétta vgné un §malvén:
i la tirénn só d pai§ dû carabinîr
ch’i fénn turnèr cal sît al sô żardé
n
reclutànd un e§êrzit d żardinîr.
 

Con un sidecâr  truvè int al canèl
tgnó insàmm da di luchétt e una lamîra,
scalastrè, ed travêrs, sänza fanèl,
i arivénn Batéssta e sô mujêr Ce§îra:
 

I Carracci, Reni, Morandi e i Valeriàn
i dénn ed bianc äl scrétti såura i mûr:
mói, instiatinè, con äl penlassi in man
felîz cómm i anadrén al ma§nadûr.
 

“A i vâg a dèr na man con conpetänza,
i én lavursén da gnìnt pr ón come mé,
i aràn bi§åggn d sicûr dla mî esperiänza,
t srè bän cuntänta d ste màsster par maré!’’.
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Äl sirä\ni dal pånt dla vî Emégglia
äli arivénn col Sidol  in muturén,
äl cô arvujè d chèrta smerégglia
par lustrèr manéggli e canpanén.
 

San Pevèl, San Pîr e San Bartelmî
con tant ed damigèn e salvavé\ni
i avrénn sått al dåu tårr un’ustarî
con fri<antén, salâm e carsinté\ni;
 

Coi bigât da l’âcua anc i punpîr
såura i caratón avanti e indrî,
i scadnazénn int i divêrs quartîr
par lavèr strè, andrón e merciapî.
 

la Madòna grâsa e Chicån Zanèrdi
i s miténn atai§ al pånt d Galîra:
Lî la regalèva äl mistuché\ni chèldi
e al sénndic ai purtèva la panîra;
 

Mo d arpiât, aprufitànd dal bûr,
una lêgera la parté a manatta:
sranda, clå\na e ba§amänt d un mûr
l instiatiné col sprózz d na bunbulatta,
 

int la piazôla l arivé anc Sandrén
con na giòstra piturè nôva nuvänta
ch’la prilèva machiné\ni e cavalén
con tant ed gîr a grètis o pr una canta;
 

alåura Irnério al pruclamé sentänza
al §brudajån ch’al balu§è: “Che d§détta”.
“Col tô furchèl >igànt, par penitänza,
dåppia benziån zå pr al filån la vétta!”.
 

Felîz cme i cócc såura l arvajja
i turnénn ai sû sît a grópp, a grópp
e i pizón, pr an spurchèr cla maravajja,
i andénn al césso såul in vatta ai cópp.
 

E dåpp, chi sunèva tra lómm e scûr
cla mu§iché\na alîgra acsé famåu§a?
Såura däl bruze\ni pé\ni ed fiûr
äl Zigalå\ni infén dala Zartåu§a,
 

Av lâs pó ima<inèr quand i bulgni§
i andénn lóng äl strè a fèr la dscuêrta
dla låur zité arnèda cmé la Fnî§
ch’la i lasé pr un mai§ a båcca avêrta!
 

e §biâvd come la môrt mèż inbarièga
Sant Alò e Sant’Alì chi tôls(e)n äl fêri,
cuntént d an fèr i sòlit “tintinèga”
da incuilén pió tarièg dal zimitêri,
 

E da cal dé, par stèr bän ala pèra,
i tgnénn incôsa a pòst, lósstèr, pulé,
tant che tótt al månnd, con la fanfèra,
ed Pâscua äl pulizî al dichiaré.
 

i scantarlèven con urganén e viôla
infiurànd curtîl, pôrdig, palâz,
tant che la zitè dvinté un’ajôla
coi pió bî culûr dal mai§ ed mâ<.
 

E as vadd in cal filmén dal biasanòt
córrer avanti e indrî al cûg Landrén
ch’l avé al sô bèl da fèr tótta la nòt
par amazèr i bdûc’ con al misclén.
 

E par chi §gubadûr acsé stóff stlè?     
As fé un bèl magnén ala bulgnai§a
che ins dû pî al véns pò preparè
sänza economî, né badèr a spai§a:
 

Sti persunâg’ dai ténnder côr ed prêda
i m an ispirè sta lónga tiritèla
perché del regresso facile preda
la n sìa Bulàggna nòstra…ch’lé acsé bèla!

såtta al Pavajån, con la ramé\na,  
Pròsper Lanbartén al §lunghé a tótt,
insàmm ala Santa Catare\na
äl tajadèl cunzè con al parsótt;

                         

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

Sezione  Racconti

Premio ad Anna Bastelli per il racconto “La râdio” - Motivazione: Ha saputo descrivere in maniera magistrale il ruolo della radio negli anni Cinquanta, come occasione di divertimento e di intrattenimento e come prima finestra di informazione, in tempo reale, sugli avvenimenti del mondo, anche tragici. 

Sezione Zirudelle

Premio a Patrizio Piccinini per la “Zirudèla a Quattroruote” - Motivazione: Ironica dichiarazione d’amore a un’auto con un nome che si presta al doppio senso (Escort), eseguita con pieno rispetto delle regole della zirudella.

 

Premio di Budrio "Ucarîna d Ôr" - Poesia vincitrice 2009:

I Ziprès
di Aldina Vannini

Ancåura ste rastèl avêrt...

E vuèter, urénnd e brótt ziprès,
drétt tótt in fîla,
aténti a cuntrulèr
l ingrès ed stè vièl,
mâi sudisfât
âvid e ingåurd
che al fà sparîr
al mî te
ôr.
Un’ètra vôlta a sån qué
par cunsgnèruv
una pèrt dal mî patrimòni.
Adès bâsta,
a n vói pió purtèruv inción!
SRÈ CAL RASTÈL!
che cómm una bucâza infernèl
an s fairma mâi:
BÂSTA, SRÈ CAL RASTÈL!

Primo concorso di poesia dialettale “Città di Castelmaggiore” - Poesia vincitrice:

Cla nòt
di Silvano Rocca

An i srà mâi pió un zîl
acsé pûr, acsé dåulz
e däl strèl inpusébbil
cómm in cla nòt
d un'estè sänza fén
quand a s sän insfilzè
stral pîg dal bûr
drî dal èrzen d un canèl
par zarchèr un lèt
stral cân e l’êrba sacca
par cunfånnders insàmm
e livères pò só
i
mé d amåur.
Epûr s'a t guèrd adès
ancåura a pòs vàdder
una lû
cèra int i ûc’
e cla pîga maliziåu
a
ai lè dla båcca
ch’ai ò dscuêrt cla nòt
ala lómm d un sulfanén.


Concorso di poesia dialettale bandito dalla “Cooperativa dello spettacolo”, C.P. 52 – Granarolo Emilia (BO)

1° Classificata: I bcón amèr di Mario Generali.

Ptrugnàn:
“Zirudèla zitadén,
as dà l chès che un cuntadén
cån al schèrp gròsi e al curpàtt
a sturpièr l é vgnó al dialàtt.

L’é un’infâmia, una vargåggna,
ch’as in vâga da Bulåggna,
a tirères só äl brèg cån la zirèla,
tòc e dâi la zirudèla”.

Canpagnôl:
“Se qué preṡaint ai fóss, o zitadén,
la Sgnòura Catiréṅna e al Sgnòur Pirén,
i un farénn séntar sainz’ètar la sô vòuṡ:
“Lu qué un bulgnaiṡ? L um pèr dimónndi ariåuṡ”.

Mé a i arspundarévv: “Santa pazénzia,
và bain, d acôrd, a vén dala pruvénzia,
ma a un sént bulgnaiṡ e qué a l vói dimustrèr.
S’am é parmàss, a v preṡaint la mî...

I bcón amèr

Adío nòn, cum stèt, a t trôv trancuéll.
Csa vútt Giovanni, a canp da pôvar vèc’,
ch’à una pensiòun da un póggn ed bón da méll
e un’eṡistainza intîra come spèc’.

E té, con chi sôld lé, et canp un maiṡ,
a mé i n un bâstan gnanc par la benżéṅna,
ma rànndet còunt, i cràssan sainpar al spaiṡ,
quassta l’é un’ingiustézzia, brîṡa céṅna.

Eh... a l sò, l’é dûra, chèro al mî anvudén,
a tîr avanti cum a pòs, fagànd economî,
a inpéi trai vôlt la stûf con un sulfanén
e prémma ed spànndar un franc, a i guèrd bain drî.
A t dâg raṡòun, ai é un mócc’ d ingiustézzi,
e l é un bèl fât pretànndar i sû dirétt,
ma l é anc brótt, però, ciapèr al vézzi
d an èsar mâi cuntént e dvintèr grétt.

Ai mî ténp an curîva zêrt al brôd,
ma arcôrdet bain, però, che grâta grâta
a îran pió cuntént, a nòstar môd,
e la zaint la dvintèva manca mâta.

Al dé d incû a lighè i can con la susézza,
ma sa v n in fèv ed tótta ste abundanza,
se pò dal vîvar a v cuntintè dla plézza,
e a v preocupè ed rinpîr soltànt la panza.

A guardèruv a un s drézza i púcc cavî,
ind al vàddar tótt i dé ch’a fè la råtta
còun la rôba da druvèr e cazèr vî.
Alòura, fén ch’as trâta d na lamatta,

a pòs èsar d acôrd, ch’l’é convegnainza,
ma al guâi l é che insàmm ala ṡbagiózza
ormâi ai armistiê anc la cosiainza,
e di valûr genuén av é armèṡ soltànt la pózza.

Scûṡum Giovanni, an fèrtan maravajja,
se a sòun andè fòra un pôc ed sparadèl,
l é che ai ò tanta nostalgî dla mî famajja,
par fèr fèsta, almànc incû, ch’l é al dé d Nadèl.

Turnèr a stèr insàmm, cum Dío al vòl,
tgnîr par man i mî anvudén, purtèri a spâs,
psairi cuntèr ancòura tanti fôl,
par vaddri pió trancuéll, con manc scuncuâs.

Purtròp, invêzi, l’é sòul un’iluṡiòun,
e a un tåcca ed mandèr żå di bcón amèr,
sopratótt ed pruvèr l’umigliaziòun
ed séntrum bòun soltànt da rotamèr.

Classificati ex aequo:

Vétta di Sandro Sermenghi
Dala fnèstra avêrta di Cecilia Peliconi Galletti
La primavera di Anna di Adriana Pallotti
La spójja di Maria Chiarini


Concorso di poesia dialettale bolognese “Funo in festa” 2003

Organizzato dal Centro Sociale di Funo in collaborazione con la pro loco locale e con il patrocinio del Comune di Argelato, il concorso dialettale per testi inediti, giunto all’ottava edizione, ha previsto tre sezioni: “Poesia dialettale”, “Racconto” e “Zirudella”. La Giuria ha assegnato i premi come segue:
Poesia dialettale: Man, di Mirella Musiani Frascari di Bologna
Racconto: Al sumâr, di Idalgo Mandrioli di Funo di Argelato
Zirudella (ex aequo): Bastiàn cuntrèri, di Giulio Cussini di Bologna; Nå nå e pò nå guèr, delétt e fazendîr, di Sandro Sermenghi di Bologna.

Man
Mirella Musiani Frascari
   
Man dṡgnè da rûg d eṡésster
i sfiåuren spén antîg
e góss ed rôṡ
parṡunîri dal pasè.
I s avṡéṅnen ai lént żûg
che int al camén
uduråuṡ ed fómm
i brûṡen l âtum
e iluṡiån dpêrsi.
Acsé ògni ménnuma fiâma
int al vîver ed lûṡ
l’inpéjja arcôrd suplé
såtta la zànnder dla vétta,
e int al fradd respîr di ân
äl man, vénti e rasegnè,
i se strécchen fôrt
a intarzèr di fîl róvvd
dal rinpiànt.

Al sumâr
Idalgo Mandrioli

Tótta la stôria la taché una matéṅna, quand al marcantén ch’al vindêva anc la laggna al dezidé ed dèr vî al sumâr. Ed tótt quî ch’l avéva, l êra al pió inbalzè, l êra un sumarén mèl in arnaiṡ, con al pail róff in vatta al cudrózz. Spass al tgnêva la längua a ṡbindlón e ai bastèva pôc par fèri vgnîr un atâc d èṡma. Tiràndel par la cavazza, al pensèva s’l êra méi vànnder al sumâr ala fâbrica dal savån o zarchèr un galantômen brîṡa dimónndi fûrb, ch’al fóss dispòst a cunprèrel. In st mänter ch l êra asôrt int i sû pensîr, un ômen brîṡa żåuven ai dmandé cus’al vléss fèr con cal sumâr e acsé, savó ch’l êra in vànndita pr un sôld, sänza stèr tant a pensèri al cunbiné l afèri.
Ióffa, acsé al s ciamèva l ômen ch’l avêva cunprè al sumâr, al s invié vêrs cà, cuntänt dl afèri ch’l avêva fât. La Marî, sô mujêr, l êra una bèla ragazôla, una muritéṅna témmida con dû gran ución nîgher. L’êra inzénta, e al sumâr al sarvêva pr andèr a parturîr, parché in chi ténp lé biṡugnèva fèr cum as psêva. Ióffa, sô mujêr e al sumâr i parténn tótt e trî int al fèr dal dé: lî in gròpa ala bîstia e ló a pî… I n caténn gnínta ch’al pséss sarvîr par durmîr, i se srénn acuntintè anc d un bûṡ, e ala fén i finénn däntr una stâla indóvv ai êra un bå ch’al rumghèva trancuéll.
Al sumarén al n in psêva pió, al tirèva al fiè con un féssti ch’al fèva panna, i ûc’ fôra dala tèsta, con un mèż mêter ed längua a ṡbindlón. Apanna che la Marî la salté żå, al sumarén al fé al gîr dla gróppia, al s méss a żèżer ed banda al bå e al s indurminté cómm un sâs.
L êra bèle pasè meżanôt, quand al sumarén al véns dṡdè dai zîg d un putén che, a żèżer däntr int la gróppia, al fèva un gran ṡgunbéi. Un pôc par la curioṡitè, un pôc par la cunvinziån che al cínno l avéss fradd, al s avṡiné e, insàmm al bå, con al fiè i al scaldénn.
Ióffa, in pî int un cantån, al parêva ch’l avéss un gran pensîr, mäntr invêzi ala Marî ai brilèva i ûc’ e con un gran surîṡ al parêva ch’al le vléss bàvvrel, cal putén. Da lé a pôc ai taché a arivèr una móccia ed żänt, tótta żänt puvratta: pastûr, cuntadén, dôn con i sû putén, viandànt, e tótt i n avêven che ûc’ par cal fangén ch’al ṡlunghèva i manén vêrs la sô mamà. Inción, prôpri inción, l avé un pensîr par cal sumâr, che in sta stôria l à avó una acsé granda partezipaziån e al fó prôpri da alåura che dal sumâr tótt i s aspténn i sarvézzi pió divêrs e mâi inción l à pinsè quanta inpurtanza l à avó sta bîstia int la stôria dl’umanitè!

Bastiàn cuntrèri ovvero al tabâc… êl un vézzi?
Giulio Cussini

Modesto omaggio alla venerata memoria del cardinale Prospero Lambertini, arcivescovo di Bologna, indi papa Benedetto XIV, che vedendosi rifiutare virtuosamente dal dissoluto ma simpatico conte Davia una presa di tabacco offertagli (“Eminenza, non ho questo vizio”) rispose:
“Nå, se al fóss un vézzi, vó aréssi anc quasst!”

Zirudèla, al mî parair
al srêv quasst, se al pôl valair:
vó a dirî con chèlma e żass
com a fè däl vôlt o spass.
Int l’Amêrica Latéṅna
tant ân fà, una matéṅna,
i spagnû i inpiénn un sâc
con däl fói ciamè tabâc,
e al purténn ed zà dal mèr,
par insgnères a fumèr.
Da cal dé, int al månnd intîr,
i dutûr, pustarabîr,
i én cûrs drî a chi pipèva
minaziànd a chi an ṡmitêva
azibrécc a profuṡiån;
e al futûr? Pió gnínta ed bån.
Enfiṡêma, infèrt, tumûr,
èter guâi; pr i fumadûr
an i srêv trancuilitè
mo… una gran murtalitè!
Mé a v al dégg pròpri cunvént :
con la péppa srè stra i dént
péṅna ed fójja bän madûra
a m la gôd: e fén ch’la dûra,
a tîr drétt con cunvinziån
e alegrî; o con tuscàn
staṡunè pròpri al pónt giósst,
l é, cardîv, un gran bèl gósst!
Pr an scucèr pò tròp l’arżdåura
am pèr giósst che mé ed bon’åura
a ciâpa só e par la strè
vâghia a fèr la mî fumè.
Se a v truvè, żänt, a pasèr
par la Grèda, a psî incuntrèr
un båm òmen – a srêv pò mé –
che al spipâja tótt al dé
mo che al spêra, la và détta,
ZIRUDÈLA, lónga vétta!

(P.S.- Non sfuggirà che ho sdegnosamente
ignorato le sigarette!!)

Nå nå e pò nå guèr, delétt e fazendîr
Sandro Sermenghi

Zirudèla ed Fón d Arżlè
dóvv fenåura i m an premiè
regalàndum di bî fói
ch’i m an dè muntâgn d argói
dichiarànd ch’a sån poêta
mo gnínt èuro e acsé… diêta!

Cómm i arîva la litréṅna
bän in véssta int la cuṡéṅna
mé a la métt e tótt i dé
quand a m lîv a la vadd lé
ch la pèr scuèṡi am vójja dîr:
«môvet, ṡvêlt, se t vû finîr!»

Eh, l inpàggn par cuntintèr
quî ch’i én méss a giudichèr,
żänt ed stûdi, laureè,
ch’i an di tòmi a spaluzè,
l é custåuṡ, e i tonèri
zêrt l é dûr riusîr a fèri!

Mo mé a insésst int la speranza
che quelcdón d bôna creanza
prémma o pò as n acôrża che,
int äl rémm scrétti da mé,
i é anc dla dêrma muṡichèl:
finalmänt… sänza rivèl!

La matéṅna, ancaura grîv,
capuzén cån trai ulîv,
lèst a vâg in biziclatta
a zarchèr una fangiatta
ch’la m prepèra da magnèr:
an s pôl brîṡa såul sugnèr!

Mo int al prè da travarsèr
una spéṅna o un fîl ed fèr
ṡgargnazànd i um fan un schêrz
e mé a câsc tótt ed ṡbalêrz
parché trésst, al cupartån,
l é scupiè, cal pistulån!

Vêrs meżdé a vâg in Coop
savunàtt, mail e biodòpp,
mêl, parsótt, radécc’ e arvajja,
sàrrel, zvåll, e pò in famajja
d’int al frîgo preparè
dṡnôv spiedén par la grigliè!

Mo la mänt l’an målla brîṡa
e acsé a prêg anc int la cîṡa,
A in avän bèle ventsî!
“Schèvtla, e ṡvêlt, da stèr in pî,
tâila lé sta partantaigla!”
dîṡ la våuṡ d n vècia ptaigla!”

Dåpp n’estèd ch’s à fât sufrîr,
guèr, delétt e fazendîr,
celodêro e pò al bisån,
la calûra e un vec’ mî ptån,
prånta s fairma la manvèla:
tòcc e dâi la zirudèla!


Al stémma dla Cmóṅna ed BûdriComune di Budrio

Concorso dialettale « L’ucarîna d ôr 2004 »

 

 

Giuria composta da: Giovanna Mengoli – Assessore alla Cultura del Comune di Budrio; Marco Poli – Segretario Generale della Fondazione del Monte di BO e RA; Luigi Lepri; Fausto Carpani; Tiziano Casella. Budrio, 22 febbraio 2004

Sezione Poesia - Opera vincitrice: L amåur, di Silvano Rocca, Bologna. Motivazione: Nella poesia un argomento solitamente molto sfruttato, è trattato con realismo, con insolita leggerezza ed alto livello poetico. Ottima padronanza del lessico dialettale.

Opere segnalate della sezione Poesia: Udaur ed zitè, di Mirella Musiani, Bologna; La bûrla, di Adriana Pallotti, Bologna. Particolare menzione  al componimento Balanzunè di Sandro Sermenghi, Bologna: opera atipica, non classificabile né come poesia né come racconto. Colpiscono in quest’opera il registro surreale, e la fantasia sfrenata nella invenzione di neologismi dialettali (medico-patologici).

Sezione racconti - Opera vincitrice: Al fåuren, di Elio Evangelisti, Bologna. Motivazione: Brano ben scritto, pervaso di arguzia… quasi un monologo teatrale, in cui emerge il confronto in chiave ironica tra la moderna tecnologia e il mondo del recente passato.

Opere segnalate della sezione Racconti: Ganb ed lâza, di Vito Villani,  Marmaglia Vecchia (Modena); Al prémm amåur, di Giordano Villani, Budrio.

Sezione zirudelle - Opera vincitrice: La murtadèla, di Aldina Vannini, Bologna. Motivazione: Nel puntuale rispetto della metrica e della rima baciata (obbligatori nella zirudella) l’autrice scioglie un inno fantasioso al più bolognese dei salumi.

 Opere segnalate della sezione Zirudelle: Una stòria in dû (Autobiografica), di Sergio Vecchietti, Budrio; Zirudèla dla fantaî, di Silvano Rocca, Bologna. Particolare menzione al componimento La rôda ch’gîra, di Giordano Villani, che la giuria ritiene bellissimo, ma  atipico e non classificabile né come zirudella  né come poesia.


Ala fén dal 2003, Sandrén di Sarméng l à méss un gîr una móccia ed fuitén par prupårr ala żänt ed fèr däl poeṡî insfilzandi dänter sta quartéṅna:

agranplères só pr i mûr
ascultèr d'avṡén di fiûr
frecuentèr däl pésst ziclâbil
con poeṡî indeformâbil

Socuànt autûr i an arspòst a st’idéa, masmamänt Silvano Rocca, ch’l in à mandè 32! L à arspòst anc un poêta ed San Flîṡ in pruvénzia ed Môdna.
Par lèżer i conponimént, clichè qué

Dal 2006, Sandrén l à fundè al Zîrcuel di Poêta Indeformâbil, invitànd tótt quant a scrîver däl poeṡî indeformâbil, e al Sît Bulgnaiṡ al li ä publichè. Par vàdderli, clichè qué


Questa poesia di Valeria Tugnoli è stata premiata al Concorso letterario "Le Quattro Porte" di Pieve di Cento 2006. La prima classificata è stata "Gabanèla" di Anna Bastelli.

La Strè masstra

A sî ân la masstra
la m fé dvintèr bilingue.
In cà as druvèva äl parôl ferièli,
l itagliàn l êra par la dmanndga,
mo fòra dala cîṡa
parché là l êra tótt un mistêri.
Mî nôna, ch'la i andèva tótt i dé,
un pô d latén al l avêva in bisâca
e al le druvèva ala sô manîra:
«Ch'at véggna al râgn untûum!...»
e mé a m imażinèva una brótta bîstia.
Mo che fadîga, int i ân, par dscanzlèr
cäl parôl, acsé tånndi int la båcca,
che stra i dént i dvänten däl sajàtt!
Quèṡi una vargåggna, un fastîdi.
Però ògni tant, quand a sån un pô inaré
o quand al côr al vôl avair raṡån,
al dialàtt al sèlta fòra
sänza biṡåggn ed dizionèri:
l é asè ed guardèr
la fâza ed mî mèder,
i ûc' inamurè dal can, o al zîl,
e äl parôl i arîven da par sé,
i dan un'ucè in tånnd
e i pâsen con argói par la strè masstra.


Ala Prémma pâgina
Và só